Czy komornik może zająć emeryturę - przepisy w 2024 roku

Zajęcie komornicze emerytur to temat budzący wiele pytań wśród seniorów. W 2024 roku przepisy szczegółowo określają, jakie kwoty mogą zostać zajęte z emerytury na poczet długów, a ile zostaje chronione jako kwota wolna od egzekucji. Różne są też zasady zajęcia w zależności od rodzaju długu – innych reguł trzeba przestrzegać w przypadku długów alimentacyjnych, a innych w przypadku długów wynikających z zaległości bankowych czy cywilnych. Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje, które pomogą zrozumieć, jak wygląda sytuacja emerytów w Polsce w 2024 roku, jeśli chodzi o zajęcia komornicze.

Zasady zajęcia komorniczego emerytury w Polsce

Komornik ma prawo zająć część emerytury w ramach egzekucji, jednak przepisy wyznaczają granice tego, ile można potrącić z emerytury. Podstawą prawną, która reguluje zajęcia z emerytur, jest Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS).

W 2024 roku istnieją dwa podstawowe limity zajęcia komorniczego:

• 25% emerytury – tyle może zostać zajęte na poczet długów cywilnych i komercyjnych (np. kredyty, pożyczki),
• 60% emerytury – taki limit dotyczy długów alimentacyjnych, gdyż te mają wyższy priorytet z racji ich charakteru.

Przepisy te mają na celu zabezpieczenie emerytów przed nadmiernym obciążeniem finansowym, jednocześnie umożliwiając wierzycielom odzyskanie należności.

Kwota wolna od zajęcia komorniczego w 2024 roku

Kwota wolna od zajęcia komorniczego to minimalna suma, która pozostaje nietknięta i powinna zostać wypłacona dłużnikowi po dokonaniu zajęcia. 

Wysokość kwoty wolnej w okresie od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r.:

• Egzekwowane: należności alimentacyjne, należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego, należności likwidatora funduszu alimentacyjnego oraz należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej; należności alimentacyjne potrącane bezegzekucyjnie na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego – 764,62 zł

• Należności egzekwowane inne niż: należności alimentacyjne, należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego, należności likwidatora funduszu alimentacyjnego oraz należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej, w tym koszty utrzymania w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych – 1261,64 zł

Jest to kwota minimalna, która według ustawodawcy powinna pozwolić na zaspokojenie podstawowych potrzeb seniora.

Warto wspomnieć, że do wysokości świadczenia, które podlega zajęciu ZUS wlicza niektóre dodatki czy wzrosty do emerytury, jednak do kwoty, od której ustalana jest wysokość potrącenia, nie wlicza się:

• dodatku pielęgnacyjnego,
• dodatku dla sierot zupełnych,
• dodatku dla weterana poszkodowanego.

Dodatkowo należy wspomnieć, że wysokość zadłużenia i liczba prowadzonych przez komornika spraw przeciwko dłużnikowi, nie wpływa na wysokość kwoty wolnej od potrąceń. Takie rozwiązanie ma na celu zapewnienie minimum socjalnego zarówno emerytom bardziej jak i mniej zadłużonym.

Kiedy komornik nie może zająć emerytury?

Oprócz kwoty wolnej od zajęcia, są także inne sytuacje, w których komornik nie może dokonać zajęcia emerytury. Należy tu wymienić szczególne świadczenia, takie jak 13. i 14. emerytura, które są zwolnione z egzekucji komorniczej.

Dodatkowo, nie można zająć świadczeń socjalnych, takich jak zasiłki pielęgnacyjne, dodatki dla osób niepełnosprawnych czy zasiłki rodzinne. Te świadczenia są ustawowo chronione i komornik nie ma prawa ich zająć nawet w przypadku dużych zaległości dłużnika.

Jak wygląda proces zajęcia emerytury przez komornika?

Zajęcie komornicze emerytury jest procesem formalnym i wymaga odpowiednich kroków ze strony wierzyciela oraz komornika. Aby doszło do egzekucji, wierzyciel (czyli osoba lub instytucja, której emeryt jest winien pieniądze) musi uzyskać tytuł wykonawczy, najczęściej w formie wyroku sądowego lub nakazu zapłaty. Następnie wierzyciel kieruje sprawę do komornika, który wszczyna postępowanie egzekucyjne.

W ramach tego postępowania komornik przesyła informację o zajęciu do ZUS-u. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek dostosować się do zajęcia i przekazywać określoną kwotę bezpośrednio na konto komornika, pozostawiając emerytowi kwotę wolną od zajęcia. Proces ten jest automatyczny i emeryt nie musi podejmować żadnych działań, jednak zawsze otrzymuje informację o dokonanym zajęciu oraz o kwocie, która pozostanie na jego koncie po potrąceniu.

Co zrobić, jeśli zajęcie komornicze przekracza kwotę wolną?

W przypadku gdy emeryt zauważy, że kwota zajęcia jest wyższa od kwoty wolnej od zajęcia, warto jak najszybciej skontaktować się z ZUS-em oraz kancelarią komorniczą. Szybka interwencja pozwala wyjaśnić sytuację i w razie potrzeby odzyskać nadpłacone środki.

Podsumowanie – ile komornik może zająć z emerytury w 2024 roku?

W 2024 roku przepisy dotyczące zajęcia komorniczego z emerytury i renty jasno określają, że:

• 60% kwoty brutto – przy egzekucji świadczeń alimentacyjnych egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych oraz należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego
• 25% kwoty brutto – przy egzekucji świadczeń niealimentacyjnych

Dodatkowo, 13. i 14. emerytura są zwolnione z zajęcia komorniczego.

Ochrona kwoty wolnej zapewnia emerytom minimalne środki na życie, a obowiązujące przepisy stanowią zabezpieczenie przed nadmiernym obciążeniem. Dzięki tym regulacjom emeryci mogą korzystać ze świadczeń, bez ryzyka całkowitego pozbawienia środków do życia. Zajęcia komornicze z emerytur są ustandaryzowane i ściśle kontrolowane, co daje seniorom pewność, że ich dochody pozostają chronione w niezbędnym zakresie. W razie pytań lub wątpliwości warto skontaktować się bezpośrednio z ZUS, który udzieli informacji o wysokości zajęcia i pomoże rozwiać ewentualne wątpliwości.