Postępowanie egzekucyjne

Postępowanie egzekucyjne to zbiór czynności prawnych i faktycznych, mających na celu przymusowe zaspokojenie wierzytelności wierzyciela z majątku dłużnika. To procedura, która może być inicjowana przez wierzyciela w sytuacji, gdy dłużnik nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań.

Postępowanie egzekucyjne to czynności stron i organów egzekucyjnych. Organem egzekucyjnym – zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego – są sądy rejonowe oraz komornicy działający przy konkretnym sądzie rejonowym. Kodeks postępowania cywilnego określa także trzy podstawowe rodzaje egzekucji – egzekucja świadczeń pieniężnych, świadczeń niepieniężnych i w celu zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej. 

Wszczęcie postępowania egzekucyjnego

Aby wszcząć postępowanie egzekucyjne, wierzyciel musi złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wraz z tytułem wykonawczym, którym może być np. prawomocne orzeczenie sądu. Jest to pierwszy krok, który uruchamia serię działań organów egzekucyjnych w celu odzyskania należności.

Wierzyciel, składając wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, musi zadbać o jego prawidłową formę i zawartość. Wymaga to dostarczenia nie tylko odpowiednich dokumentów, ale także wskazania majątku dłużnika, który może być podstawą do zaspokojenia wierzytelności. Wzory wniosków o wszczęcie egzekucji komorniczej oraz informacje, które powinny być w nich zawarte, są dostępne na naszej stronie w sekcji z “Wnioskami egzekucyjnymi”.

Zasady postępowania egzekucji komorniczej

Zasady postępowania egzekucyjnego są ściśle określone w Kodeksie Postępowania Cywilnego. Obejmują one zarówno prawa i obowiązki stron postępowania, jak i komornika sądowego, który przeprowadza czynności egzekucyjne.

Koszty egzekucyjne – co obejmują?

Postępowanie egzekucyjne oznacza konieczność uregulowania różnych opłat – obowiązek ten spoczywa na dłużniku. Musi on opłacić prowadzenie wszelkich czynności egzekucyjnych, gdyż to z jego powodu doszło do uruchomienia postępowania egzekucyjnego, mimo że na wniosek wierzyciela.

Jeśli jesteś jedną ze stron postępowania egzekucyjnego, warto wiedzieć, co wchodzi w skład tzw. kosztów egzekucyjnych. Jest to mianowicie opłata egzekucyjna oraz zwrot wydatków, a ewentualnie także koszty zastępstwa prawnego wierzyciela w sytuacji, gdy jest on reprezentowany przez radcę prawnego lub adwokata.

Opłaty egzekucyjne z kolei to opłaty stałe oraz koszty pobierane adekwatnie do wysokości egzekwowanego długu. W przypadku egzekwowania należności finansowych przez komornika, z zasądzonych środków automatycznie naliczana jest opłata komornicza. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, począwszy od 1 stycznia 2019 roku, ta opłata ustalona jest na poziomie 10% kwoty uzyskanej z egzekucji. Stosuje się ją jednolicie do wszelkich rodzajów egzekwowanych świadczeń, eliminując potrzebę rozróżnienia między różnymi źródłami przychodu dłużnika, co znacząco usprawnia proces obliczeń między dłużnikiem a komornikiem.

Opłata egzekucyjna a wynagrodzenie komornika

Wiele osób myli też opłatę egzekucyjną z wynagrodzeniem komornika sądowego za jego pracę. Służy ona pokryciu kosztów działań egzekucyjnych, a także jako dodatkowa sankcja dla dłużnika i zarazem motywacja do uregulowania długu przed egzekucją komorniczą.

Wydatki, które w trakcie prowadzonych działań ponosi komornik – i za które pobiera zwrot – to m.in. wynagrodzenie biegłych, koszty ogłoszeń, koszty transportu lub dojazdu do innej miejscowości, należności dla osób powołanych do udziału w czynnościach egzekucyjnych, a także opłaty związane z doręczeniem korespondencji.

Kiedy opłaty ponosi wierzyciel?

Warto zapamiętać, że wierzyciel nie ponosi opłat związanych ze wszczęciem i prowadzeniem postępowania egzekucyjnego. Są jednak wyjątki od tej sytuacji – np. jeśli wniosek złożony u komornika okaże się niecelowy.

Wtedy komornik może wezwać wierzyciela, aby wpłacił zaliczkę na wydatki związane z postępowaniem, a także dodatkową opłatę od wniosku o poszukiwanie majątku dłużnika, jeśli brak informacji, jakimi składnikami majątkowymi dysponuje dłużnik. Część czynności prowadzonych przez komornika jest opłacanych jako opłata stała, którą reguluje wierzyciel, a opłaty stosunkowe ściągane są od dłużnika w postępowaniu komorniczym.

W sytuacji, gdy postępowanie egzekucyjne nie może być dalej prowadzone, na przykład z powodu braku majątku dłużnika, wierzyciel może stanąć przed koniecznością zwrócenia się o umorzenie postępowania egzekucyjnego.