Oświadczenia majątkowe komorników są już jawne

Do 30 czerwca 2019 roku prezesi sądów apelacyjnych mieli obowiązek udostępnić swoje oświadczenia w Biuletynie Informacji Publicznej – zgodnie ze zmianami w ustawach komorniczych.

Jawne oświadczenia majątkowe komorników

Artykuł 32 ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych stworzono, wzorują się na przepisach dotyczących sędziów. Ma być on gwarancją, że komornicy będą wypełniać swoje obowiązki etyczno-moralne. Potrzeba jawności majątku wynika zapewne z faktu, że komornicy nie otrzymują żadnych należności z budżetu państwa.

Komornik ma obowiązek złożyć oświadczenie majątkowe zanim obejmie stanowisko, ew. w trakcie jego obejmowania, ale do 30 kwietnia każdego roku i w czasie do 30 dni od momentu zwolnienia stanowiska.

Treść oświadczenia

Oświadczenie musi obejmować posiadane przez komornika zasoby pieniężne czy ruchomości o wartości powyżej 10 tys. zł. Oraz nieruchomości. Informacja, od kogo komornik pożyczył pieniądze, a także, na co planuje je przeznaczyć, stają się jawne. Warto dodać, że oświadczenie dotyczy majątku osobistego, ale nie tylko – również małżeńską wspólność majątkową.

Jeden egzemplarz oświadczenia otrzyma sąd, a drugi urząd skarbowy. Rozbieżności z rocznym zeznaniem PIT mogą spowodować, że urząd zażąda wyjaśnień i przekaże sprawę do postępowania, nawet karnego. Niedopełnienie obowiązku wiąże się z odpowiedzialnością karną za złożenie fałszywego oświadczenia.

Utajnienie informacji

Warto jednak wiedzieć, że komornik ma prawo złożyć wniosek o utajnienie szczegółów swojego oświadczenia majątkowego – prezes sądu apelacyjnego może zdecydować o ich ochronie, uznając je za informacje niejawne o klauzuli „zastrzeżone”. Przypadki te muszą być jednak uzasadnione – np. ich upublicznienie mogłoby narazić rodzinę komornika na niebezpieczeństwo.

Według tej reformy ustaw komorniczych komornicy zostali zakwalifikowani jako funkcjonariusze publiczni – egzekwują prawo, mają siedzibę przy sądzie i mogą pracować jedynie w kancelarii, ew. zajmować się dodatkowo działalnością naukowo-dydaktyczną. Co ciekawe, w zakresie przychodów i kosztów podatkowych w odniesieniu do komorników stosowane są zasady identyczne jak w przypadku przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.

Pomysł ten budzi jednak poważne kontrowersje i może być nawet zagrożeniem dla bezpieczeństwa komorników, a także wizerunek zawodu. Jawność oświadczeń może wywołać poważną krytykę i potępienie wynikające z często niesprawiedliwych zarzutów „dorabiania się na ludzkiej krzywdzie”.